22 Lisan Bilen, Zehirbilimci Kral

Anadolu’yu Roma istilasına karşı korumaya çalışan ve bu uğurda ölen, aynı zamanda 22 dil bilen VI. Mithridates’in çabası Mustafa Kemal’in Anadolu’yu başka milletlerin istilasından kurtarma çabasına benzetilmektedir. Hatta bir önceki yazımda bahsettiğim üzere kralın taşıdığı bayrakta ay-yıldız sembolü bulunmaktaydı. Bu konuyu uzman tarihçilerimize bırakarak yazımıza devam edelim.


Cocukluğundan beri zehirlenme korkusu ile yaşayan kral zehirler hakkında araştırma yapmış ve bu konuda uzmanlaşmıştır. Hatta kendisine en yakın arkadaşları tarafından bile suikast düzenlenmeye çalışılmıştır ancak son dakikada Asclepiodotus bu ihanetinden vazgeçerek durumu krala bildirmsiyle suikast gerçekleşememiştir. Sürekli öldürülme korkusu yaşayan ve bu düşüncesinde de haksız sayılmayan Mithridates insanlara güvenmediğinden kendince bir önlem dahi almıştır. Uyku uyuduğu yerde daima 3 hayvan bulundurur. Bu hayvanlar hassas olduğundan yanına biri yaklaşacak olursa kendisini uyarmak için sesler çıkarmaktadır. Mithridates’in korumalığını yapan hayvanlar ise at, geyik ve boğadır.

Zehirin panzehiri bulan bir adam
Mithridates bu nedenle 54 adet drog(ilaçların bileşiminde kullanılan hayvansal ya da bitkisel madde) ile kendine ait bir panzehir hazırlamıştır. Zehirlenmeye karşı bağışıklık kazanmak için bugünkü aşı misali her gün az miktarda ve kendisini öldürmeyecek derecece zehir içmiştir. Ölümünden sonra hazırlamış olduğu bu panzehir birçok Romalı hekim tarafından incelenmiş ve bugüne kadar geliştirilmiştir. Ancak hala o 54 maddenin ne olduğu bilinememekte ve zehirlenmeyi önleyici bu karışımın içeriği tam olarak tespit edilememiştir. Tıp alanında mitratizm kelimesi bu anlama gelmektedir ve panzehir(anditot) adını kralımızdan almıştır. Tarihte ilk olarak ünlü tıp bilimci Aulus Cornelius Celsus tarafından Antidotum Mithridaticum olarak adlandırılmıştır.

Mithridates’in panzehiri romanlara bile konu olmuştur. Alexandre Dumas’ın meşhur eseri Monte Kristo Kontu’nda(bizim Ezel adlı dizimiz de bu eserden esinlenmiştir.) bu panzehirden sıklıkla söz edilir. 18. yüzyılda operası bile yapılmıştır. Ulysess’in yazarı İrlandalı James Joyce da şiirinde bu panzehirden söz eder.

İlk intihar eylemcileri
İngilizcede “assasin” olarak geçen ve “suikastçı, katil, intihar eylemcisi” anlamına gelen kelime aslında Haşhaşilerden gelmektedir. İngilizcede Haşhaşiler “Assasins” olarak adlandırılır. Mithridates’in yaşamı Hasan Sabbah liderliğinde 1000’li yıllarda Haçlılara ve Selçuklulara pek çok suikast gerçekleştirmiş olan Haşhaşiler’e de ilham kaynağı olmuştur.

Hayatı ihanetler ile geçen ve bundan dolayı travma yaşayan VI. Mithridates her ne kadar bilinmese de özellikle Sinop ili kültür tarihi açısından önemli bir isimdir. Yapılan arkeolojik kazılarda kralın heykeli bulunmuştur ve kazılara devam edilmektedir. Bu çalışmalar sonucunda kral Mithridates hakkında daha fazla bilgiye sahip olabileceğiz.

Aykırı bir kişilik olan kralımızın hayat öyküsü burada sona ererken tarih bize VI. Mithridates’in o zamanlar adı Farnakyes(Pharnaces) şimdiki adı Giresun Kalesi ile ilgili bir olayı da dip not olarak düşürüyor. Bir sonraki yazıda bundan bahsedeceğim…