Bodyworlds Sanat mı, Günah mı, Sevap mı?

Sanatsal, bilimsel, etiksel tartışmalar yaratan Bodyworlds sergisi hakkında çok şey söylenebilir. Plastinasyon tekniği ile bir nevi mumya haline getirilen bağışlanmış insan bedenleri Bodyworlds sergisi ile birlikte dünyayı geziyor. Kimisi “sanatsal anatomi” diyor, kimisi “inançlara ve etiğe aykırı” diyor. Peki sergiye nasıl bakacağız? Sergi sponsorları her fırsatta bunun etiğe aykırı olmadığını, eğitici ve görsel unsurlar taşıdığını iddia ediyor. Sergiye konulan iki ciğer; birisi sigara içen biri içmeyenin vücudundan. Sosyal sorumluluk üstlenmiş gibi. Ama işin aslı acaba farklı mı?


Ayrıca her şeyi ile korunmuş bedenler yaklaşık 52.000 Euro karşılığında satışa çıkarılacakmış. Sevdiğiniz köpeğiniz mi öldü? Verin ölüsünü, 6 ay sonra duvarınıza asın. Sevgiliniz mi öldü? Verin cesedini! 1 yıl sonra gözleri bile canlı, bütün organları yerinde duran sevgilinizin aynısını; ama katılaşmış halini yatağınıza atın. Söylenenler bunlar. Zaman gösterecek her şeyi.

Ayrıca serginin tam karşısında bir hangarda “taşınabilir sanat sergisi” vardı. Adına modern
sanat demişler. Kaşar peynirine plaster bant ve pamuk yapıştırıp masanın üzerine koymuşlar. Gelen geçen hayran yaralı Kars kaşarına!

Eğer bu sanatsa Bodyworlds sergisine ne dememiz lazım?

Buradaki bakış açımız şu olmalı; Bodyworlds bilimsel bir çalışma mı yoksa modern bir sanat mı? Hem etiği hem de dini inançları zorlayan.

İnsanoğlu elleriyle sanat yaptı, sergilendi. Eserleri paha biçilmez paralarla satın alındı. Tarih, bunun bir göstergesi.

Şimdi ise; insanın kendisi sergilenen bir sanat ve satılan bir resim tablosu oldu. Artık sanatseverler ve sanat tacirleri bundan sonra insan mı satın alıp, koleksiyonlarını süsleyecek?

Asıl sorulması gereken soru bu?

Ölü bir insanı sanat eseri haline getiren bilim adamını engizisyon mahkemesinde asmak mı gerekir yoksa ileride ticari boyutu ve sektörü olacağı için kutlamak mı? Yeni bir iş alanı mı doğuyor? Belki de işsizliğe, fakirliğe bir çözüm olacak. Yıllarca fabrika köşelerinde asgari ücretle çalışıp çocuklarına bir gelecek bırakamayan bir baba kendisini fahiş bir fiyatla gezdirilebilir bir mumya mı yapacak? Çocuklarına, ölüsüyle mi para bırakacak?

Bu sizin, ölünüze nasıl baktığınız ile alakalı! Çürüsün mü kara toprakta yoksa şehir şehir gezsin mi ayakta! Parası da cabası!

Umarım bu teknik Türkiye’ye gelmez. Aksi takdirde binlerce insan kendini bağışlayacaktır. Hatta bu dünyada canlı iken karısına, çoluk çocuğuna sağlayamadığı hayatı, ölüyken sağlamak için bilerek ölecek olan çok insan çıkacaktır. Yani bir nevi sevap işlemiş olacaktır.

Maalesef durum bu?

Ailesini geçindirmek için böbreğini satacak binlerce insan sadece Türkiye’de bulunur…